Tag archieven: magie

Bent u bang voor tovenarij?

Begin dit jaar deed ik met de theologiestudenten een klein onderzoekje onder gemeenteleden. Dit was een oefening in ‘onderzoeksmethoden’, maar de resultaten zijn natuurlijk ook interessant. Hierbij een selectie. We kregen 93 ingevulde formulieren terug.

1. Man of vrouw? 54% man; 45% vrouw; 1% niet ingevuld.

2. Leeftijd? Gemiddeld 36 jaar oud.

3. Bekleed u een functie in de kerk? Ja 71%; nee 29%.

4. Neemt u deel aan het heilig avondmaal? Ja 81%; nee 19%.

5. Wat is uw onderwijsniveau? Geen formeel onderwijs 16 %; basisonderwijs 29%; middelbaar onderwijs 36%; hoger onderwijs 18%.

6. Wat zijn belangrijke problemen in uw omgeving? (meerdere antwoorden mogelijk): Armoede 18%; alcoholmisbruik 17%; gebrek aan kennis & onderwijs 13%; polygamie 12%.

7. Gaat de kerk adequaat in op deze problemen? Ja 28%; ja, maar niet genoeg 65%; nee 8%.

8. Bestaat magie? Ja 54%; nee 37%; ik weet het niet 10%.

9. Bent u bang voor magie? Ja 65%; nee 33%; geen antwoord 2%.

10. Welke ‘magische praktijken’ gebeuren in uw omgeving? (meerdere antwoorden mogelijk): Iemand vervloeken 48%; via magie genezen willen worden 36%; vergiftigen van tegenstander 14%; iets anders 3%.

11. Wat moet de kerk doen in relatie tot verhalen over magie? Gebed en vasten 69%; Bijbelstudie aanmoedigen 19%; geruchten onderzoeken 10%; iets anders 2%.

12. Kunt u lezen? Ja 77%; nee 11%; geen antwoord 12%.

13. Heeft u een Bijbel? Ja 71%; nee 17%; geen antwoord 12%.

14. Hoe vaak leest u in de Bijbel? Elke dag 55%; een keer per week 17%; rest 10%; geen antwoord 17%.

15. Zijn er bijbelstudiegroepen in uw gemeente? Ja 52%; nee 34%; weet niet 1%; geen antwoord 13%.

Toverij heeft z’n prijs

Eind vorige week kwam ik terug uit Kajo Keji (Zuid-Soedan). Ik heb daar twee weken les gegeven. Omdat ik ik in korte tijd veel uren moest ‘maken’, gaf ik elke morgen 3 uur theologie en 1 uur Engels aan het groepje studenten dat het driejarige certificate-programma doet. Het was boeiend om met de studenten bezig te zijn en te proberen ontdekken wat het Evangelie te zeggen heeft in de eigen situatie en context.

Waarom stierf het kind?
Ik besprak met de studenten ook de volgende casus. Deze casus hebben we ook in Ede tijdens een presentatie half augustus aan de orde gesteld. De reacties daar en hier waren nogal verschillend, daarover zo meer.

Eerst het verhaal: Ama is een Afrikaanse vrouw van bijna 40. Voordat ze christen werd, ging ze samen met haar man naar een medicijnman, omdat ze geen kinderen kon krijgen. De medicijnman deed een bepaald ritueel en beloofde Ama dat ze kinderen zou krijgen. Ze moest wel elk jaar naar de ‘heilige plek’ om offers te brengen bij de goden.
Ama kreeg inderdaad 2 kinderen en bracht elk jaar offers. Op een bepaald moment werd ze christen (na de geboorte van haar 2e kind) en ging niet meer naar de heilige plek. Niet lang daarna stierf haar eerste kind en ook haar 2e kind werd ernstig ziek.
Ama ging naar haar predikant en vroeg om raad. Hij maakte haar duidelijk dat Jezus machtiger was dan de goden en de dominee bad voor haar en haar gezin. Ama is wat teleurgesteld en zegt tegen vrienden: “De dominee deed niets, hij sprak alleen maar een gebed uit!”.

De gespreksvragen bij dit verhaal zijn: 1. Waarom stierf het eerste kind? en 2. Wat vinden we van de aanpak van de dominee?

Onbekend
In Ede waren de reacties ietwat divers, maar in grote lijnen was iedereen het erover eens dat we op de eerste vraag geen antwoord hebben. Dat weten we gewoonweg niet. Bij de tweede vraag vonden sommigen dat de predikant naast gebed een christelijk ritueel had kunnen doen en anderen waren blij met zijn eenvoudige focus op gebed.

Prijs
Voor de Soedandese studenten was het antwoord op de eerste vraag helder: het kind was verwekt onder invloed van toverij en dat heeft z’n prijs. Als je onder de macht van de medicijnman weg wilt, dan neemt hij terug wat van hem is. In dit geval het kind.
Het antwoord op de tweede vraag kwam dichterbij de reacties in Ede. De studenten zouden echter beginnen met de diagnose. De predikant moet precies weten wat er allemaal is gebeurd en wat de banden zijn van het gezin met toverij en traditionele religie. De diagnose is nodig om goed en specifiek te kunnen bidden en de kracht van de boze te verbreken. Ze vonden verder dat eenvoudige rituelen (bijvoorbeeld handoplegging en kruisteken) prima zijn, maar geen uitgebreide rituele handelingen, omdat mensen daar opnieuw magische betekenis aan gaan geven. Het gaat om vertrouwen op de God die machtiger is dan magie en medicijnman.