Categoriearchief: Afrika

Meningitis in Kajo-Keji – 1940s

I finally took some time yesterday to do some more digging in the documents that I gathered about the history of the early Anglican missionaries in Kajo-Keji, South Sudan (1929-1945). I came across a short article by CMS missionary Dermot Kerr who lived in Kajo-Keji from 1940-1945. It talks about an outbreak of ‘Cerebro-spinal meningitis’ and it has some moving passages. It seems to speak more to us now I would think with the current Corona crisis. Of course there are many differences between then and now but our faith and trust in our caring God is (or should be) the same! I hope the following quotes will be an encouragement for you today.

Fear
“It was a Sunday morning last November. A tired group of young schoolboys, with fear written on their faces, sit outside their dormitory hut. They have been all night there, afraid to sleep inside because of the swift death of two of their fellows… [-]. Cerebro-spinal meningitis has broken out again, in the school this time, after a year’s respite.”

Prayer
“Is it any use to hold the usual early morning Prayers with these lads as they sit there? We try. The hard blank faces of the past night slowly change as the favourite hymn: ‘In the sweet bye and bye‘ gives out it poignant message. Not for the first time has the good news of an Almighty Father and a Saviour who has prepared a place after death for all who trust Him, transformed the cheerless scene, and diffused a warmth and growing light like the dawn over our eastern hills.”

Overcoming fear
“Such a time has its bright spots. When a grave had to be prepared hurriedly, and workmen were afraid to dig it, fearing they might be asked to bury the body, the [Sudanese] Station teachers got down to it and spent the whole Sunday afternoon… [at the burial place]”.

Those words of Jesus kept ringing in my ears
“Just before Christmas when we thought it had left the Station, a Houseboy caught it badly, but recovered. On his return this was his testimony: ‘When I was being carried off that night to the quarantine place I could not think clearly; but the words that I had come across earlier in the day from St. John stuck in my head, Ye believe in God, believe also in Me. I go to prepare a place for you. And when the pain was very strong I thought, If God wants to take me, it is well; if He want to let me live longer, it is well also, and those words of Jesus kept ringing in my ears.”

That the Church may be awakened
“Dawn has broken, and with the New Year, new hope has come. [-] But prayer is still needed that the same Guide who led the school trough its dark night, will lead the district through the famine that it is again facing now, and that the Church may be awakened to fresh repentance and renewal through its suffering.”

Van elkaar leren in de wereldkerk

[Uit onze laatste nieuwsbrief van mei 2019] We kijken terug op goede jaren in Zuid-Soedan (theologisch onderwijs van 2010 tot en met 2015) en in Kampala (van 2016 tot april 2019, Mirjam als leerkracht op een internationale school en Jaap als regiocoördinator).

De vraag die is ons al die jaren heeft beziggehouden is: Hoe kunnen we als christenen (en als mensen) in Oost-Afrika en Nederland echt met elkaar verbonden zijn en met en van elkaar leren? Wij in Nederland hebben de neiging te denken dat we niet zoveel meer hoeven te leren en we hebben vaak weinig verwachting dat we iets kunnen leren van Afrikaanse christenen. De realiteit is echter anders.

Er gaat veel fout in de kerk in Zuid-Soedan, DR Congo en op andere plekken in oostelijk Afrika. Soms zijn de preken heel moralistisch, soms kijkt men alleen om naar mensen van de eigen groep en soms is christen-zijn vooral een etiket met weinig inhoud. Naar onze bescheiden mening kunnen we hetzelfde zeggen van Nederland: soms zijn de preken heel oppervlakkig en naar binnen gericht, soms heeft de kerk geen enkele uitstraling naar buiten toe en soms is christen-zijn vooral een etiket met weinig inhoud. Daarom hebben we elkaar nodig in de wereldkerk en daarom moeten we elkaar scherp houden en van elkaar leren!

Wat hebben wij geleerd van de kerk en van christenen in oostelijk Afrika? We noemen een aantal punten.

• We leerden van Zuid-Soedanese christenen wat het is om in afhankelijkheid van God te leven. Als je alles achter je moet laten en op de vlucht moet slaan, dan wordt pas echt duidelijk Wie de bron van je hoop is.

• Familie en gemeenschap is belangrijk. Je kunt niet zonder. Onze Afrikaanse broeders en zusters baden regelmatig voor onze kinderen en familie in Nederland. Ze wisten ook dat we hen misten.

• Meer dan ooit zochten we naar een manier om ons geloof te verbinden met het onrecht dat je om je heen ziet en hoort. Dat was vooral in Zuid-Soedan aan de orde. De woorden van de profeten in het Oude Testament pasten goed in die context. Daar wordt ook gesproken over een God die recht zal doen. Je kunt niet zomaar ongestraft je gang gaan. Eens zul je je moeten verantwoorden.

• We ontdekten opnieuw dat blijdschap en levensvreugde niet vast zit aan rijkdom en het hebben van spullen. Soms heb je de indruk dat het omgekeerde ook waar is: als je veel hebt, ben je vooral dáár mee bezig en vergeet je te genieten van het goede dat God geeft.

Holy Communion in Africa

Some time ago I used the article ‘Rediscovering the Eucharist as Communal Meal’ written by Matthew Kustenbauder in my course on African Christian Worship. The article gives some good insights on how Holy Communion is understood in Africa. Here is a summary.

African Meal
A meal is perhaps the most basic and most ancient symbol of friendship, love, and unity; food and drink taken in common are signs that life is shared. In Africa it is rare for people to eat alone — meals are communal activities. Eating a meal together is the most basic way of sharing common life; it restores what has been lost and gives strength for what lies ahead.

(1) A Meal of Covenant
Perhaps the greatest problem of the church in respect to its mission has been its endless fragmentation. The desired unity among Christians has become an illusion. By sharing in a final meal with his disciples, Jesus united them in a covenant relationship with himself and with one another. Sharing in the sacred meal establishes unity and communion with the one Lord. Africans think of relationship in covenantal terms as well. When two or more persons eat or drink together from the same bowl they have entered into a covenant.
In the Eucharist, we affirm our covenant with Jesus Christ and with others. Practices that exclude Christian members of other denominations from partaking in the Eucharist are a serious hindrance to establishing authentic Christian community.

(2) A Meal of Unity and Peace
African Christianity insists that the Eucharist must be understood communally, not just in terms of Christ and the individual.
In his book, Christianity Rediscovered, Vincent Donovan relates how he “rediscovered” the gospel message among the Masai in Tanzania. Their faithful observance of the Mass moved him deeply. Donovan recalls how he never knew if the Eucharist would be done during his visits to the villages. The elders were the ones to decide. “If life in the village had been less than human or holy, then there was no Mass. If there had been selfishness and forgetfulness and hatefulness and lack of forgiveness in the work that had been done and in the life that had been led, there would be no Eucharist. More often than not, however, there was the will to overcome the community’s weaknesses. By the power of the Holy Spirit they could say together, “This — not just the bread and wine, but the whole life of the village, its work, play, joy, sorrow, the homes, the grazing fields, the flocks, the people — all this is my Body.”

(3) A Meal of Reconciliation
Another aspect of the African celebration of the Eucharist is the way in which sin is understood communally. Western definitions of sin are often focusing on self, salvation, and one’s own relationship to God. African notions of sin are focused on relationships with others in the community.
In the Zion Apostolic Church in Zimbabwe people are not allowed to participate in the Eucharist until they confess their sins to the elders. The belief is that those who do not confess their sins will be enemies of God for an entire year.
In African traditional understandings, the public naming, condemning, and breaking of sin emphasises the relational aspect of human moral behaviour. Broken relationships are made whole again, a concrete symbol of people’s daily struggle against sin within the community.

(4) A Meal of Mystical Power: Experiencing the Real Presence of Christ
The African tradition offers the West an new sense of the real presence of Christ as mystical power. Africans tend to find spiritual forces actively at work in the world for good and ill.
The Eucharist, however, is not to be considered a thing endowed with mystical power on its own. Instead, its significance lies in the action of an assembly filled with the presence of Jesus. What the assembly does with the elements representing Christ’s body and blood conveys the deepest meaning of the Eucharist. This is because, in the African consciousness, a strong sense of mystical power is attached to the human action of sharing a meal together.
The Eucharist is a communal meal in which Christ is celebrated, and in which Christ gives himself in the form of food and drink. The Eucharist is not just a meal, but a communal act of joyfully celebrating the Risen Christ in our midst and giving thanks to God the Father.

(5) A Meal of Participation
The African church may also enrich world Christianity’s notions of who participates in worship.
During the Eucharist, members of the assembly often bring the elements to the table with celebration, dancing, and rejoicing. The Eucharist meal is not something that the priest or minister prepares alone. The Eucharist is centered on the active participation of the entire community. The real presence of Christ – “This is the Body of Christ” – becomes true only through full participation. African Eucharistic celebrations have a way of preserving individual distinctions while maximizing the participation of all in common worship of God.

(6) A Meal of Hope: Proclaiming Christ’s Resurrection until He Comes
The African church celebrates the Eucharist as a communal meal of hope. A bold proclamation of Christ’s resurrection and firm hope in his return may be found in The Anglican Church of Kenya’s A Kenyan Service of Holy Communion (1989).
Excerpts demonstrate creativity and freedom in adapting the Anglican prayer book using traditional African forms of communal address and tribal prayer.

Is the Father with us?                         He is.
Is Christ among us?                            He is.
Is the Spirit here?                                He is.
This is our God. Father, Son, and Holy Spirit.
We are his people. We are redeemed.
Lift up your hearts. We lift them to the Lord.

[Blessing]
All our problems We send to the cross of Christ.
All our difficulties We send to the cross of Christ.
All the devil’s works We send to the cross of Christ.
All our hopes We set on the risen Christ.

Christ the Sun of Righteousness shine upon you and scatter the darkness from before your path and the blessing of God almighty, Father, Son, and Holy Spirit, be among you, and remain with you always. Amen.

The Masai of East Africa express their Christian hope in even more concrete terms. In their African Creed the Masai speak of a journey of faith and hope in God. They speak of how they once knew the High God in darkness but now “know him in the light […] of his word.”
The creed continues with God’s promise in Jesus, “A man in the flesh, a Jew by tribe, born poor in a little village, who left his home and was always on safari doing good, curing people by the power of God,” until finally “he was rejected by his people, tortured and nailed hands and feet to a cross, and died. He lay buried in the grave, but the hyenas did not touch him, and on the third day, he rose from the grave.”
The creed concludes on a note of joy and hope, “We are waiting for Him. He is alive. He lives. This we believe. Amen.”

Holy Communion in South Sudan

(7) A Meal of Transforming Love: Serving the Poor and Oppressed
A final important component of the African communal meal is the way in which God’s love compels Christians everywhere to help the poor and oppressed. No one should go hungry while others feast. From the provision of Christ’s common table, the African church delivers a wide range of social services where crumbling government institutions are incapable of addressing people’s most basic needs.
The fact that world Christianity’s vitality is inversely proportional to material affluence is provocative and convicting. Bishop Joseph Ukpo (Nigeria) reminds Western Christians that Christ’s love in the Eucharist must make a difference. He asks, “You who have received Holy Communion… what have you done and what will you do as a result of your participation? Remember, the Eucharistic Imperative is simply LOVE.”
The communal meal of love means that we cannot tolerate poverty, injustice, suffering, religious bigotry, ethnicism, immorality, and hatred in our midst.

Pasen vieren in een vluchtelingenkamp?

Afgelopen week was ik 10 dagen lang in Noord-Oeganda om daar de broeders en zusters van de Anglicaanse kerk van Kajo-Keji in Zuid-Soedan te bezoeken. Vanwege het geweld en de onzekere situatie in het gebied van Kajo-Keji zijn veel mensen naar Oeganda gevlucht. De vluchtelingenkampen daar zitten overvol met Zuid-Soedanezen. De kerk heeft haar hoofdkantoor naar Moyo in Noord-Oeganda verplaatst en ook Kajo-Keji Christian College is daar nu gevestigd. Ik vertel wat meer over mijn ervaringen de afgelopen weken en we krijgen ook een antwoord op de vraag in de titel.

Jaap geeft les op KCC

Lesgeven
Ik heb aan een groep van 16 studenten het vak African Christian Theology gegeven. Bij dit vak gaat het erom de boodschap van het Evangelie te verbinden met de eigen context en de cultuur in Afrika (of nog specifieker: de lokale cultuur). We bespraken onder andere de volgende onderwerpen: hoe ga je om met diversiteit (etniciteit) als christelijke kerk?, hoe kijken we naar polygamie en het huwelijk? en: is het welvaartsevangelie wel bijbels? Als blanke docent vanuit het Westen stel ik vooral vragen en geef aan wat volgens mij de bijbelse lijn is. We hadden boeiende gesprekken. Bemoedigend was ook dat we het onderwerp etniciteit konden bespreken in een groep met Nuer, Dinka en Bari studenten. Op het Kajo-Keji Christian College kunnen studenten van verschillende etnische groepen wél in harmonie met elkaar leven en werken!

Kinderen in het vluchtelingenkamp

Wij zijn als het verloren schaap
Op een middag bezocht ik samen met bisschop Emmanuel Murye en enkele anderen een ‘refugee settlement’ ten zuiden van Moyo, niet ver bij de Nijl vandaan. Daar ontmoetten we honderden kinderen. De ouders hadden samen al een basisschool opgezet en er hadden zich al meer dan 2000 kinderen geregistreerd! Maar er was verder helemaal niets. De klassen zitten in de schaduw van een boom en er zijn wat schoolborden en een paar schoolboeken voor de vrijwillige leerkrachten. Temidden van alle ellende was het hoopgevend dat deze mensen de moed niet hebben opgegeven en willen investeren in hun kinderen.
Ik vertelde de kinderen het verhaal van de herder die de 99 schapen achterliet om dat ene verloren schaap te zoeken. Wie is dat verloren schaap, vroeg ik? Dat zijn wij…, zeiden veel kinderen. Dat was een emotioneel moment. Ik zei toen: God rust niet voordat Hij het verloren schaap gevonden heeft en weer thuis brengt!

Preken in een settlement

Troost, troost mijn volk…
Op zondag mocht ik twee keer preken in een ander vluchtelingenkamp. Mensen komen bijeen onder een boom en vormen weer ‘lokale gemeenten’. Ze zitten met andere mensen in de ‘kerk’ dan voorheen en hebben ook een andere voorganger, maar het belangrijkste is dat ze elkaar weer vinden en kunnen bemoedigen.
Ik wilde de zusters en broeders daar hoop geven met woorden uit Jesaja 40:1-11. Troost, troost mijn volk. Deze ‘ballingschap’ zal niet voor altijd zijn. God kent jullie lijden. Hij heeft alle macht en Hij is de Herder die voor zijn schapen zorgt. Nu zien we daar nog weinig van, maar we blijven geloven dat God deze wereld herstelt en recht zal doen. Hij is Zuid-Soedan niet vergeten.

Pasen in het vluchtelingenkamp?
Het is bijna Pasen. Kun je dat wel vieren in een settlement? Het feest van de vernieuwing van alle dingen in een situatie van triestigheid? Hoe doe je dat? Ik stelde deze vraag aan 3 leiders in de Anglicaanse kerk. Dit is wat zij zeiden:
• Bisschop Emmanuel: ‘We schakelen onze jeugd in om op een aantal plekken in de kampen diensten te organiseren. We zingen dan liederen van vrede en hoop en dat geeft mensen weer hoop in hun hart. Daarom vieren we toch Pasen!’.
• Rev. Jonathan Soro: ‘Het zal geen normale viering worden in deze omstandigheden. Maar met Pasen vieren we dat er hoop is na het lijden. Dat is relevant voor ons en dát is onze christelijke hoop’.
• Golda Poni (medewerker Development): ‘Met Pasen vieren we dat in Christus een nieuw begin mogelijk is. Dat geeft ons hoop en dit is het begin van een proces van genezing’.

Een ‘onderkomen’ in het kamp

Kan een muzungu ook iets leren?

Ik ben een blanke zendingswerker en woon in Oeganda. Dat betekent voor veel Oegandezen nog steeds dat je hier iets komt brengen: geloof, kennis of geld. En eerlijk gezegd denk ik dat zelf ook vaak: Ik werk hier als blanke, als muzungu, in Oost-Afrika om te geven en te dienen. Dat laatste klinkt al wat beter, maar zelfs dán wil ik graag een voorbeeld zijn voor anderen en opnieuw iets geven.

give Nu is er niets mis met geven, maar als we zending echt op het niveau van gelijkwaardigheid willen brengen, dan zullen we in de kerk wereldwijd ook moeten kunnen ontvangen. En dat valt voor ons in het Westen in de praktijk niet mee. Omdat onze culturen en situaties zo verschillend zijn, denken we al snel dat we niets kunnen leren en daarmee sluiten we ons af. Daarbij krijgt je van ‘geven’ vaak ook nog een goed gevoel.

Laat ik wat concreter worden. Ik heb een poosje geleden de volgende vijf punten opgeschreven van zaken die ik kan leren van mensen in deze regio.

1. God is betrokken bij het hele leven. Alles heeft met Hem te maken.

2. Neem de tijd om belangrijke gebeurtenissen te vieren en te gedenken.

3. Leef het leven en neem de dingen zoals ze komen. Je kunt je niet overal tegen verzekeren.

4. De maaltijd is een ontmoetingsplek en een moment om dat wat er is met elkaar te delen.

5. Geniet van het moment. Lachen, zingen, dansen… als je het leven kunt vieren, dan moet je dat doen.

Ik zou ook een lijstje kunnen maken met zaken die specifiek voor de christelijke kerk gelden, maar dat doe ik een andere keer. Laten we hier eens mee beginnen. Wat kan ik als muzungu met deze vijf punten in het leven van elke dag?

Zending in de 21ste eeuw

Het afgelopen semester (2e van 2015) gaf ik het vak ‘ zending’ op de predikantenopleiding in Kajo-Keji. Hierbij een korte samenvatting.

De Bijbel is zending
Bij dit vak kijken we naar de bijbelse basis van zending, naar de geschiedenis van zending en we denken na over een aantal relevante onderwerpen die met zending te maken hebben (zoals de verhouding tussen woord en daad en het proces van contextualistatie). Het is mooi en spannend om samen met studenten in Zuid-Soedan te zien hoe de Bijbel zelf één groot ‘zendingsverhaal’ is en wat zending betekent voor de kerk in Afrika.

Oude model is passé
We hebben eerst vastgesteld dat het oude zendingsmodel (vanuit het Westen naar de rest van de wereld) niet meer werkt. Dit is omdat de kerk in Afrika groeit en die in Europa juist krimpt. Daarnaast zien we een explosieve groei van pinksterkerken op het zuidelijke halfrond. Dit alles betekent dat we een ander zendingsmodel nodig hebben. Een model waarin zending van alle 6 continenten, naar alle 6 continenten gaat (dus óók zending in Europa). In dit nieuwe model benadrukken we niet zo zeer ónze missie, maar vooral dat wij als kerk meedoen in Gods zending. Het gaat om heel de kerk (niet alleen zendingswerkers) die met heel het Evangelie (in woorden en daden) door de hele wereld gaat (niet alleen naar het ‘zendingsveld’).

Meedoen in Gods zending
Nog steeds wordt in Zuid-Soedan ‘zending’ vooral gekoppeld aan blanke zendingswerkers. Maar die tijd is voorbij. Hoe kan de kerk in Afrika méér meedoen in Gods zending in deze wereld? Dat is onze uitdaging.

mission

Towards Intentional Disciple Making

Report on the African Church Leaders Discipleship Congress
Addis Abeba, Ethiopia, 27-28 February 2015
(Rev. Jacob Haasnoot, Kajo-Keji, South Sudan)

In this report I want to share with you what I learned and observed at the Disciple Conference I attended in Addis Abeba. After some general impressions, I will share the main points of the teaching at the conference.

General Impressions
It was in many ways a good conference. The teaching and fellowship were good and there was also time for worship (in a typical lively Ethiopian style). I was impressed with the main speaker: his experience, the content of his teaching but also his humility and spiritual focus. I had some good conversations with brothers and sisters from Sierra Leone, Uganda, Madagascar, Kenya, Egypt, Lebanon(!) and of course from Ethiopia. I met several people I knew from the time that I lived in Ethiopia myself.
It was a large conference with 2,500 people attending. The venue of the conference was very special. We met in the plenary (Nelson Mandela) meeting hall of the African Union building.
The conference was organized by the Ethiopian Kale Heywet Church and sponsored by churches in Singapore, South Korea and the US.

African Union Conference Centre, Plenary Hall

I was disappointed about two things. First, the conference attendants were not really representing the Church in Africa. There were 2,200 Ethiopians and 300 people from outside Ethiopia, mostly Africans. Of the international delegates the majority was Kenyan. There were hardly any Nigerians, which is strange. I discovered only two Anglicans! Many denominations were not represented. Also almost all of the Ethiopians were from the organizing Kale Heywet church. There were no people from the other big protestant Mekane Yesus Church in Ethiopia and from other denominations, which is very awkward.
The other things is that there were no group discussions at the conference or the chance to ask questions. Of course that is very difficult with so many participants but it meant that we left with a number unanswered questions.

Towards Intentional Disciple Making
The main speaker was pastor Edmund Chan from Singapore. He set up an organization to envision churches all over the world in the area of Intentional Disciple making.

Chan started with the spiritual foundation for leaders who want to focus on disciple making. From Gal. 2:20 we learn 2 things:
1. Being committed as a leader is not enough. Paul talks about being crucified, which means total surrender to the Lordship of Christ.
2. Our focus needs to be on God: not what we can do for Him but what He is doing for us!

Our relationship with Christ is more important than the discipleship programs we are running.
Definition of Discipleship according to Chan:
“Disciplemaking is the process of bringing people into right relationship with God, and developing them to full maturity in Christ through intentional growth strategies, that they might multiply the process in others also”.

Four main topics were discussed:
1. See the critical need
2. Understand the Biblical strategy
3. Determine the End product
4. Accomplish the Mission

1. See the critical need: Returning the Church to its disciplemaking Roots
A. What is the situation now in many churches? Five Cries of the Church:
1. There are too many programs.
2. There are too few volunteers.
3. The leadership direction is not clear.
4. Leaders are not united.
5. Members are not discipled.

B. What symptoms of our problem do we see in churches?
1. Workers are tired.
2. There is a lack of leaders.
3. There is a lack of growth by conversion.
4. Cell groups are struggling.
5. Marriages are struggling.
6. We see broken relationships.
7. We see church members living in sin.

C. Satan’s scheme in attacking the Church: deception, division, discouragement, defilement.

The underlying problem is that Christians don’t disciple!
D. Five misconceptions of Discipleship:
1. Discipleship just happens.
2. Discipleship takes place when people attend church programs.
3. Discipleship is only for new Christians.
4. Discipleship is for spiritual people only.
5. Discipleship is a program.

E. If discipleship is so important, why is it so neglected?
1. A lack of time.
2. A lack of interest.
3. A lack of confidence. You can not pass on what you don’t have.
4. A lack of disciples. People don’t want to be discipled.
5. A lack of conviction.

2. Understand the Biblical strategy: Authentic and Intentional
A. Seven misconceptions of the Great Commission (Matth. 28:18-20)
1. Missing the main Focus: It is about us but about Christ who has the power!
2. Missing the main Essence: It it not a message to broadcast but a ‘life to live’.
3. Missing the main Agent: Not ‘some missionaries’ but all members!
4. Missing the main Product: Not ‘making converts’ but: making disciples!
5. Missing the main Emphasis: You must go and make disciples! It is not about the manner but about the mission.
6. Missing the main Yardstick: Not the numbers but obedience!
7. Missing the main Concern: Not just ‘disciple’ but ‘disciple the Nations’! Do we have a vision for the world?

B. Four convictions from Matthew 28:18-20
1. The source of the Great Commission: All authority…
2. The scope of the Great Commission: All nations…
3. The strategy of the Great Commission: Obey all things…
4. The season of the Great Commission: Always…

C. Eight marks (indicators) of a Disciplemaking Church
1. Purpose-driven: Disciplemaking is the core mission of the Church.
2. Responsible Evangelism: People are being led to Christ and followed-up.
3. Intentional Growth Strategies: People are being developed. There is something for everyone. Ministry according to spiritual gifts.
4. Leadership Commitment: Leaders are committed to model disciplemaking.
5. The Church has a clear disciplemaking Vision.
6. There are training programs for discipleship in place.
7. There is a small group infrastructure for intentional disciplemaking.
8. We see spiritual multiplication: People’s lives are transformed and multiplication is taking place.

3. Determine the End product: Reproduce Disciples of a certain kind
A. Question is: What kind of disciples does God call us to reproduce? It helps to distinguish between conventional church values and ‘intentional disciplemaking church values’.

# Conventional values versus Disciplemaking values
1 Making converts vs. Making disciples
2 Successful programs are valued vs. Spiritual maturity is valued
3 20% does 80% of the work vs. 20% equips 80% to minister
4 Laity-led, Clergy driven vs. Clergy-led, Laity driven
5 Disciples are maid within the church vs. Disciples are made in every sphere of life
6 Church dispenses information vs. Church transforms lives
7 Asks: How many attended church? vs. Asks: What kind attended church?
8 Looks for change in outward behaviour vs. Looks for change from inside out
9 Low expectations of Christians vs. Believes in the potential of one person and the power of multiplication

B. Philosophy of Disciplemaking
Disciplemaking is all about a certain kind of person who is radically committed to a certain kind of purpose, who thru a certain kind of process reproduces a certain kind of product.
1. A certain kind of person who is Abiding in Christ.
2. A certain kind of purpose: a Kingdom purpose.
3. A certain kind of process: Life investment in disciple making.
4. A certain kind of product: a Transformed life.

C. Discipling the inner life: not the outward life but transformation of the inner life
Focus on outward life versus Focus on inner life/transformation
1 Values accomplishments vs. Values authenticity
2 Values performance results vs. Values growth and learning
3 Competence (gifts) first vs. Character (fruits) first
4 Doing good as to be looking good vs. Doing good flows out of being good
5 Esteems status and stature vs. Esteems substance
6 Competitive and boastful vs. Genuinely celebrates others
7 Reacts to criticisms vs. Responds to criticisms
8 Cannot let go of control vs. Empowers others
9 Default way of the world vs. Discipleship way of God

4. Accomplish the Mission
Five steps towards building an Intentional Disciplemaking Church
1. Establish Biblical foundations
2. Champion the Disciplemaking vision (both top-down and bottom-up)
3. Launch a prototype (start a group)
4. Put structures into place
5. Establish the infrastructure

We were then presented with three models of an Intentional Disciplemaking Church. Those were of the Covenant Ev. Free Church in Singapore, the Ethiopian Kale Heywet Church and ‘Christ is the Answer Ministries’ (Citam) from Kenya. To be honest, the presentations on these models were not very clear and/or practical. I am here only giving the 5 parts of the program that Citam is using:
1. Enter: come and know, God’s special family
2. Encounter: come and grow, rooted and built up
3. Embrace: come and bond, living in love
4. Enlist: come and serve, equipped for service
5. Engage, come and go, engaged witnesses

It was made clear that you need to develop your own contextualised model for intentional disciplemaking.

See also: ‘Thinking about Discipleship in Changing Contexts: Perceptions of Church Leaders of an Episcopal Diocese in South Sudan‘, Cairo Journal of Theology, volume 2, 2015, p. 121-131.

De betekenis van bliksem

Eind september was er een tragische gebeurtenis op een school in de buurt van Kajo-Keji, Zuid-Soedan. Zo rond half vier ’s middags begon het te regenen en te onweren. Op dat tijdstip zaten de leerlingen nog in de klas. Opeens sloeg de bliksem in bij de basisschool en 5 leerlingen van de hoogste groepen en een leerkracht waren op slag dood. Een paar anderen waren gewond, de rest in de klassen ongedeerd. Een ongelofelijk drama! Vanuit de omgeving stromen mensen toe en het gehuil, geroep en geschreeuw is in de wijde omgeving te horen.

Archdeacon (opziener) Emmanuel vertelt me dit verhaal. Hij is opziener van de Anglicaanse kerk in die streek. Hij vervolgt: “Toen ik ter plaatse kwam, was de situatie chaotisch. Mensen huilden en krijsten vanwege de verliezen, maar er waren ook mensen de kwaad waren en bitter. De sfeer werd dreigend, men wilde wraak. In onze cultuur heeft ziekte en ellende altijd een oorzaak. Verschillende mensen begonnen drie individuen te beschuldigen. Zij hadden een soort vervloeking uitgesproken en dáárom was de bliksem ingeslagen”. Archdeacon Emmanuel probeerde door te praten de gemoederen te sussen en kondigde aan dat er na de begrafenissen een bijeenkomst zou zijn om dit alles te bespreken. De drie die beschuldigd werden, voelden zich zo bedreigd dat zij bescherming zochten bij de politie.

Bijeenkomst
Eerst werden alle doden begraven (dat gebeurt hier meestal meteen de volgende dag) en daarna organiseerde de kerk de genoemde discussie-bijeenkomst. Daar kwamen zo’n 700 mensen op af. Iedereen mocht z’n zegje doen en uiteindelijk ontstond er een soort van consensus dat deze blikseminslag te maken had met een conflict tussen de schoolleiding en de ouders. De school was gebouwd door de ‘community’, maar nu werd de school commercieel gerund. De ouders vonden het schoolgeld veel te hoog en dat terwijl het hún schoolgebouw was. Dit conflict speelde al langere tijd en daarom was dit onheil geschied. Dat betekende dus ook dat het niets te maken had met de 3 mensen die beschuldigd waren! Zij werden ‘vrijgesproken’, maar dat betekende niet dat ze terug konden naar hun huis en familie. Het is beter dat ze een poosje weg zijn…

Gebed
Er werd ook besloten dat de kerk een ‘reinigingsgebed’ zou doen op de school, de eerstkomende zondag. Daarna zouden de lessen weer beginnen. Op die zondag waren er 2500 mensen bijeen voor het ‘cleansing prayer’. En daarna begonnen de lessen weer. Maar… de zondag erop, in de nacht, sloeg de bliksem opnieuw in! Waarom gebeurde dit opnieuw? Sommige zeggen: het gebed had geen enkel effect, het probleem is nog niet opgelost. Anderen zeggen: ja, het probleem is nog niet opgelost, maar in ieder geval was het nu ’s nachts en raakte niemand gewond. Archdeacon voegde er ook nog aan toe: “We hebben ook besloten dat nu elke school een bliksemafleider moet hebben!”.

Verschillend wereldbeeld
Tja, hoe kijken we vanuit het Westen naar zo’n verhaal? We zien duidelijk verschillen hoe we naar de werkelijkheid kijken. In Afrika moet elk effect een oorzaak hebben, lijkt het. Wij in het Westen leggen die verbanden helemaal niet. We gaan liever mee met een wetenschappelijke verklaring dan dat we zoeken naar zonde en schuld als oorzaken van ellende. Het zou mooi zijn als christenen vanuit Afrika en (bijvoorbeeld) Nederland hierover eens in gesprek gingen! Dit verhaal laat wel zien dat de kerk een belangrijke taak heeft binnen de gemeenschap. In dit geval voorkomt de kerk dat 3 onschuldige mensen de dupe worden van het willen vinden van een zondebok. Ook het ritueel van het ‘reinigingsgebed’ is belangrijk. Daarna kan men op een bepaalde manier weer verder met het leven. Maar ja, dan een tweede inslag. Het verhaal is nog niet ten einde, dat is duidelijk.

Jaap wordt deacon

Op zondag 28 juli werd ik (Jaap) bevestigd als deacon in de Episcopal (Anglican) Church of Sudan (ECS). Dat was een bijzondere gebeurtenis! Het woord ‘deacon’ kun je niet simpelweg met (een gereformeerde) diaken vertalen, want in de Anglicaanse traditie werkt het wat anders. Een deacon is eigelijk een beginnend predikant. Meestal wordt een deacon na een jaar tot volledig predikant bevestigd. Als deacon maak ik méér deel uit van de kerk en ook op de predikantenopleiding helpt het om zelf bevestigd te zijn. Ik vind het ook mooi dat ik juist in de ECS ben bevestigd. Dat laat iets zien van de ontwikkeling in de wereldkerk: de kerk in Afrika wordt meer en meer bepalend in het geheel van de wereldkerk.

In de bevestigingsdienst was ik de enige deacon en daarnaast werden drie deacons tot volledig predikant aangesteld. Het was een volle dienst! Naast de bevestigingen was er ook heilig avondmaal en werd er nog geld ingezameld voor een nieuwe auto voor de bisschop. We begonnen rond half elf en waren om een uur of drie klaar met de dienst. Daarna volgt er (natuurlijk) nog een maaltijd, dus om een uur of 5 waren we weer thuis. Aan de hand van wat foto’s vertel ik wat meer.

Deze foto hieronder is van de generale repetitie op zaterdagmiddag. De hele liturgie werd doorgenomen en we oefenden ook waar we wanneer moesten staan en knielen. Bisschop Anthony zei ter relativering: “Maak je er niet te druk om. Als er iets fout gaat, dan lossen we dat wel weer op!”.

Generale repetitie (Mirjam rechts met kindje)

Vóór de dienst moesten alle kandidaten eerst een verklaring (van trouw aan Schrift en belijdenis) ondertekenen. Ik deed dat in het Engels. De anderen in het Bari (lokale taal).

Tekenen van verklaring

De bevestingsliturgie bestaat uit drie delen: voorstellen, vragen beantwoorden en gezegend worden. Hier word ik ‘voorgesteld’ aan de bisschop. Aan de aanwezigen wordt dan gevraagd om ze mij geschikt vinden voor ordination en of ze mij willen ondersteunen in mijn taken. Daarop klonk een helder ‘ja’.

Voorstellen van kandidaat

Daarna mocht ik acht vragen beantwoorden, volgens de liturgie. Bijvoorbeeld deze vraag: “Will you promote unity, peace, and love among all Christian people, and especially among those whom you serve?”. Mijn antwoord was: “By the help of God, I will”.

Vragen beantwoorden

De laatste fase was het ontvangen van de zegen. Mirjam stond toen achter me. Dit vond ik een indrukwekkend moment. “Make him faithful to serve, ready to teach, constant in advancing your gospel; and grant that, always having full assurance of faith, abounding in hope, and being rooted and grounded in love, he may continue strong and steadfast in your Son Jesus Christ our Lord…”. Daarna kreeg ik m’n ‘preaching scarf’ omgehangen en ontving ik een Bari NT.

Zegen

Toen klonken er opeens vreugdekreten en kwam het koor naar voren om me te feliciteren! Ik kreeg een slinger (!) omgehangen en een kadootje.

Toen klonken er opeens vreugdekreten en kwam het koor naar voren om me te feliciteren! Ik kreeg een slinger (!) omgehangen en ik kreeg een kadootje.

Nadat iedereen is bevestigd, staan we voor in de kerk en is er dans en zang. We worden met veel enthousiasme gefeliciteerd.

Er waren twee bisschoppen in deze dienst. Onze eigen bisschop Anthony (helemaal rechts) en daarnaast bisschop Hilary van de naburige diocese Yei.

Er waren twee bisschoppen in deze dienst. Onze ‘eigen’ bisschop Anthony (rechts) en daarnaast bisschop Hilary van de naburige diocese Yei.

Hilda & Dick (niet op foto) Malaba vertegenwoordigden de GZB.

We vonden het erg leuk dat Hilda & Dick (niet op foto) Malaba erbij waren als vertegenwoordigers van de GZB.

Met dank aan Dick Malaba (Yei) voor de foto’s.

De ruime kant van Gods soevereiniteit

Tijdens een les over theologie in de Afrikaanse context lazen we een verhaal uit de begintijd van het zendingswerk in Soedan. Het gaat over de zoons van een Dinka-chief die christen willen worden. Ze zeggen tegen hun vader: “We willen dat ons hoofd besprenkeld wordt met het water van God”. De vader vraagt waarom ze dat willen en ze vertellen hem wat ze op school van de zendelingen over het christelijke geloof hebben geleerd. Dan zegt hun vader: “Als het zo is dat christenen naar het ‘huis van God’ gaan na hun dood en de rest naar het ‘huis van vuur’, zouden jullie blij kunnen zijn in het huis van God terwijl de rest van jullie familie in het vuur brandt?” (geciteerd in Andrew Wheeler, ‘Our African Spiritual Heritage‘).

En onze voorouders dan?
Dit bracht ons bij de vraag: wat is het lot van hen die het evangelie nooit hebben gehoord? Student Francis vertelt dat deze vraag altijd opkomt als ze evangelisatiewerk doen. Worden we in het leven na dit leven dan afgesneden van onze voorouders?, zo vraagt men. We gingen zoekend en tastend met deze vraag aan de slag en onze gids was Chris Wright met zijn boek ‘Salvation belongs to our God‘.

Alleen via Christus
Wright beschrijft twee opvattingen onder christenen. De ene visie zegt dat je alleen gered kunt worden als je weet hebt van het verzoenend sterven van Jezus. Er is één weg tot behoud: via berouw en geloof in het reddend werk van Christus. Als je die weg niet gaat, ben je verloren. De andere visie zegt óók dat alleen het kruis van Christus de basis is voor verzoening. Er is geen andere weg. Maar dat betekent niet dat de groep die gered wordt, beperkt is tot hen die het evangelie hebben gehoord en bewust hebben geloofd. Wright zegt over de tweede visie: Zij willen de mogelijkheid open laten dat God – nog steeds via het werk van Christus – enigen zal redden die zich tot God keren met een bepaalde vorm van berouw en geloof, ook al hebben ze nooit van Christus gehoord in hun aardse leven. Alleen God kan dat beoordelen. Wright kiest zelf voor deze tweede benadering en hij formuleert heel voorzichtig zijn standpunt.

Wat zegt Wright niet…
Dit is geen universalisme, dit standpunt zegt ook niet dat mensen op grond van goede wil en goede werken behouden worden en het biedt ook geen opening voor de visie dat een ieder via z’n eigen religie God wel vindt. Deze opvatting betekent ook niet dat zending en evangelisatie niet meer nodig zijn. Het is de opdracht van Christus zélf om de wereld in te gaan en getuige te zijn van Hem. Dat is onze taak en onze vreugde. Wright: Ik zeg nog een keer dat mensen alleen gered kunnen worden door Christus en dat de normale manier is dat mensen de weg naar verzoening horen via evangelisatie. Maar ik kan niet de volgende stap zetten door te zeggen dat God niemand kan of wil redden tenzij die persoon door een christen bereikt is met een heldere uitleg van het evangelie. Het lijkt mij dat die opvatting de uitwerking van Gods genade beperkt tot wat wij mensen in evangelisatie bereiken.

Gods soevereiniteit biedt ruimte
Wright spreekt in dit verband over ‘Sovereign Grace’ en ‘Let God be God’. En hier kwam voor mij (Jaap) de verrassing. In de gereformeerde traditie hebben we een ‘hoge visie’ op Gods soevereiniteit. We geloven dat God almachtig is, dat Hij het heft in handen heeft en dat Hij aan mensen geen verantwoording hoeft af te leggen. Als het gaat om de vraag hoe je tot geloof komt, dan zeggen we als gereformeerden dat God dat via zijn Geest in ons bewerkt. Het is Zijn initiatief waar wij op reageren. Dit in tegenstelling tot de (Arminiaanse) visie waarin de nadruk ligt op de menselijke beslissing om ‘Jezus aan te nemen’. Nu komt het. De term ‘Gods soevereiniteit’ heeft meestal een wat problematische klank. We denken dan aan Zondag 10, uitverkiezing en de vraag naar de menselijke verantwoordelijkheid in dit alles. Het verrassende is dat als het gaat om de breedte van Gods verzoening, een hoge visie op Gods verzoening juist ruimte geeft! Denk even aan de 2 visies die hierboven aan de orde kwamen. De eerste groep legt alle nadruk op de menselijke beslissing bij het tot geloof komen. De tweede visie is alleen mogelijk als het God is die in zijn soevereine genade mensen redt via de weg die Christus heeft geopend. En daarbij weten we dat “…Hij niet wil, dat sommigen verloren gaan, doch dat allen tot bekering komen” (2 Petrus 3:9).

Als u uitgebreider en nauwkeuriger wilt lezen wat Christ Wright zegt, klik dan hier voor de Engelstalige samenvatting van de relevante passages in het boek van Wright.

World without end

Over het leven, de Bijbel & zending wereldwijd